''Ιδιώνυμο''- Σαν σήμερα στις 25 Ιούλη 1929, άρχισε η εφαρμογή του

Ο όρος αναφέρεται στο «ιδιώνυμο» (ειδικό) αδίκημα όπως περιγράφεται σε νόμο που ψηφίστηκε το 1929 (N. 4229) μετά από πρόταση της κυβέρνησης Βενιζέλου. Επρόκειτο για νόμο "περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών". Ο στόχος του ήταν η ποινικοποίηση των "ανατρεπτικών" ιδεών, ιδιαίτερα η δίωξη κομμουνιστών, αναρχικών και η καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων.

Προέβλεπε ποινή φυλάκισης πάνω απο έξι μήνες για όποιον "επιδιώκει την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος ή ενεργεί υπέρ της εφαρμογής αυτών προσηλυτισμόν...". Ήταν το πρώτο νομοθετικό μέτρο κατά του Κ.Κ.Ε. και εγκαινίασε σειρά από έκτακτα μέτρα που θα θεσπίστουν αργότερα απο το ελληνικό κράτος κατά της αριστεράς. Με την επίκληση του "ιδιωνύμου" διαλύθηκαν οι περισσότερες εργατικές οργανώσεις προς τα τέλη του έτους 1930. Οι Α. Παπαναστασίου και Γ. Καφαντάρης είχαν αντιδράσει έντονα κατά την ψήφιση του ιδιωνύμου. Αξιοσημείωτη ήταν η απόρριψη από το Βενιζέλο της πρότασης του Παπαναστασίου να διώκονται με το «ιδιώνυμο» όχι μόνο οι κομμουνιστές αλλά και οι φασίστες.

Η ψήφιση του ιδιώνυμου προέκυψε σαν ανάγκη της αστικής τάξης να προασπίσει τα κεκτημένα από την -τελικά ανολοκλήρωτη- αστικοδημοκρατική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα, της οποίας πρωτοπορία υπήρξε το κόμμα του Βενιζέλου. Η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος, που ακολουθούσε τις ανάλογες τάσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη με την εξάπλωση των ριζοσπαστικών/κομμουνιστικών ιδεολογιών, η Μικρασιατική Καταστροφή με την άφιξη εκατομμυρίων προσφύγων, που δυνητικά, λόγω της άθλιας κατάστασής τους, θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρόσφορο έδαφος για την εξάπλωση των ιδεολογιών αυτών, και η γενικότερη κακή κατάσταση της χώρας αλλά και της οικονομίας λόγω του πολέμου και της πολιτικής αστάθειας των χρόνων εκείνων, οδήγησαν στην ψήφιση του νόμου. Σύμφωνα με αυτόν, η απεργία δεν αναγνωριζόταν ως μέσο προβολής πολιτικών αιτημάτων, η διαδήλωση θεωρούνταν διασάλευση της κοινωνικής γαλήνης και ο συνδικαλισμός μετατράπηκε σε "ιδιώνυμο" αδίκημα.

Από την Βικιπαίδεια

«H KOINΩNIΑ με ανακούφισιν έμαθε την απόφασιν της κυβερνήσεως όπως λάβη μέτρα δραστικά κατά των ανθρώπων οι οποίοι επιμένουν να μας μεταφυτεύσουν εις την Ελλάδα τον μπολσεβικικόν παράδεισον... Εις την τελευταίαν άκρην του ελληνικού Αιγαίου υπάρχουν μικρά, μικροέρημα νησάκια αποτελούντα σύμπλεγμα που λέγεται Κουφονήσια... μερικά... είναι ακατοίκητα, συχναζόμενα από ολίγους λαθρεμπόρους και βοσκούς. Σ' ένα από τα νησάκια αυτά θα μπορούσε να ιδρυθεί προχείρως το κράτος των εν Ελλάδι μπολσεβίκων. Η κυβέρνησις θα 'πρεπε να εγείρει εκεί μερικά παραπήγματα εις τα οποία να εγκαταστήσει τους απελαυνομένους κομμουνιστάς...»

(Από επιστολή του νομάρχη Κυκλάδων στο Ελεύθερον Βήμα της 8ης Αυγ. 1931)

Με το «Ιδιώνυμο» θεσπίζεται η ποινή της δικαστικής εκτόπισης. Το νομοσχέδιο «περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών» κατατέθηκε στη Βουλή λίγο καιρό μετά την επάνοδο του Βενιζέλου (Δεκ., 1928), ψηφίσθηκε και τέθηκε σε ισχύ στις 25 Ιουλίου 1929, ίσχυσε δε έως την έκδοση από τη μεταξική δικτατορία του αναγκ. νόμου 117 του 1936.

Η πλειοψηφία όσων διώχθηκαν βάσει του Ιδιωνύμου δεν κατηγορήθηκαν για συγκεκριμένες πράξεις, αλλά για την ιδεολογία τους και τη συμμετοχή τους σε συνδικαλιστικές οργανώσεις, κινητοποιήσεις κ.λπ. Eτσι θεσμοθετείται οριστικά το έγκλημα γνώμης.

Το μέτρο της προληπτικής διοικητικής εκτόπισης επανέρχεται με το νόμο 5174 τον Ιούλιο του 1931. Με τους νόμους αυτούς η κυβέρνηση Βενιζέλου απαντά στην επιδεινούμενη κοινωνική κρίση, περιορίζοντας τις ελευθερίες των πολιτών και θεσμοθετώντας τον αντικομμουνισμό του Μεσοπολέμου. Αλληλέγγυοι βενιζελικοί και αντιβενιζελικοί εφευρίσκουν τον «εσωτερικό εχθρό» και επισείουν τον «κομμουνιστικό κίνδυνο» χτίζοντας το νέο συνεκτικό πολιτικό μύθο της ελληνικής κοινωνίας πάνω στα συντρίμμια της Μεγάλης Ιδέας.

Ως το 1937 υπολογίζεται ότι έγιναν περίπου 3.000 καταδίκες με βάση το Ιδιώνυμο. Ο αριθμός των εκτοπίσεων αυξήθηκε σημαντικά όχι μόνο λόγω της έντασης των διώξεων αλλά και διότι, βάσει του Ιδιωνύμου, κάθε καταδικαζόμενος μετά την έκτιση της ποινής φυλάκισης εκτοπιζόταν για όσο διάστημα όριζε η απόφαση. Eτσι πολλοί αριστεροί αρχίζουν να πηγαινοέρχονται από τις φυλακές στις εξορίες.

Περισσότερα στην Καθημερινή

Για να μαθαίνουμε τι έκανε ο "Εθνάρχης"....

Δείτε και το αφιέρωμα της ιστοσελίδας "Σαν σήμερα"