Αν ο Ομπάμα επιβραβεύτηκε με ένα Νόμπελ επειδή κέρδισε τις εκλογές σε μία ρατσιστική κοινωνία παρά το γεγονός ότι είναι Αφροαμερικανός, ο Evo αξίζει ένα Νόμπελ, επειδή κέρδισε τις εκλογές στη χώρα του παρά το γεγονός ότι είναι γηγενής και έχει κρατήσει τις υποσχέσεις του. Ένα κείμενο του Φιντέλ Κάστρο για το Information Clearing House.
Για πρώτη φορά και στις δύο χώρες, κέρδισε την προεδρία ένα μέλος από τις αντίστοιχες εθνικές ομάδες, στις οποίες κι αυτοί ανήκουν.
Έχω πει πολλές φορές ότι ο Ομπάμα είναι ένας έξυπνος και καλλιεργημένος άνθρωπος στο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα, το οποίο ασπάζεται. Εύχεται να εξασφαλίσει ιατροφαρμακευτική φροντίδα σε περίπου 50 εκατομμύρια Αμερικανούς, να «σώσει» την οικονομία από τη βαθιά κρίση την οποία διέρχεται και να βελτιώσει την εικόνα των ΗΠΑ που έχει αλλοιωθεί από τους πολέμους – γενοκτονίες και τα βασανιστήρια. Ούτε έχει διανοηθεί, ούτε εύχεται να αλλάξει το οικονομικό και πολιτικό σύστημα της χώρας του. Ούτε θα μπορούσε να το κάνει.
Το Νόμπελ Ειρήνης έχει απονεμηθεί σε τρεις Αμερικανούς προέδρους, έναν πρώην πρόεδρο και ένα υποψήφιο για την προεδρία.
Ο πρώτος από αυτούς, ήταν ο Theodore Roosevelt που εξελέγη το 1901. Ήταν ένας από τους «Σκληρούς Καβαλάρηδες» που προσήλθαν στην Κούβα, με τους ιππείς του αλλά χωρίς άλογα, στην αρχή της αμερικανικής επέμβασης του 1898 που στόχευε να εμποδίσει την ανεξαρτησία της χώρας μας.
Ο δεύτερος ήταν ο Thomas Woodrow, ο οποίος έσυρε τις ΗΠΑ στον πρώτο πόλεμο για την κατανομή του κόσμου. Οι εξαιρετικά αυστηροί όροι που επέβαλε στη νικημένη Γερμανία, μέσω της Συνθήκης των Βερσαλλιών, έθεσαν τα θεμέλια για την εμφάνιση του φασισμού και οδήγησαν στο ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Τρίτος ήταν ο Μπαράκ Ομπάμα.
Ο Carter ήταν ο πρώην πρόεδρος που έλαβε το βραβείο Νόμπελ, λίγα χρόνια μετά την απομάκρυνσή του από τη διοίκηση. Ήταν σίγουρα ένας από τους λίγους προέδρους της χώρας που δεν θα διέταζε το φόνο ενός αντιπάλου, όπως έπραξαν οι άλλοι. Επέστρεψε το Κανάλι του Παναμά, άνοιξε τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Αβάνα και εμπόδισε τη δημιουργία ενός μεγάλου ελλείμματος, καθώς και τη σπατάλη πόρων στη χρηματοδότηση της στρατιωτικής βιομηχανίας, όπως έκανε ο Reagan.
Υποψήφιος για Νόμπελ ήταν ο Al Gore, όταν ήταν ήδη αντιπρόεδρος. Ήταν ο πιο καλά πληροφορημένος Αμερικανός πολιτικός για τις τραγικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Σαν υποψήφιος για την προεδρία, έπεσε θύμα μίας εκλογικής απάτης, ουσιαστικά ο W. Bush, του έκλεψε τη νίκη.
Οι γνώμες για την επιλογή αυτού του βραβείου είναι βαθιά διχασμένες. Πολλοί αμφισβητούν την ηθική του βάση ή διατυπώνουν προφανείς ανακολουθίες στην καθόλου αναμενόμενη αυτή απόφαση.
Θα προτιμούσαν να δουν την το βραβείο να παραδίδεται για ένα ολοκληρωμένο έργο. Το βραβείο Νόμπελ δεν έχει, σε όλες τις περιπτώσεις, απονεμηθεί, σε άτομα που άξιζαν αυτή τη διάκριση. Σε κάποιες περιπτώσεις έχει απονεμηθεί σε υπεροπτικά άτομα. Στις ειδήσεις ο Lech Walesa είπε δεικτικά: «Ποιος, ο Ομπάμα; Είναι πάρα πολύ νωρίς. Δεν είχε το χρόνο να κάνει κάτι».
Στον δικό μας τύπο και το Cuba Debate, σύντροφοι επαναστάτες εξέφρασαν ειλικρινά την κριτική τους. Ένας από αυτούς έγραψε: «Την ίδια εβδομάδα που ο Ομπάμα παρέλαβε το βραβείο Νόμπελ, η Γερουσία των ΗΠΑ, ψήφισε και πέρασε τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό στρατιωτικών δαπανών στην ιστορία: 626 δις δολάρια». Ένα άλλος δημοσιογράφος σχολίασε στο τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων: «Τι έχει κάνει ο Ομπάμα για να αξίζει αυτό το βραβείο;» Κι ένας άλλος αναρωτήθηκε: «Και τι γίνεται με τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και την αύξηση των βομβαρδισμών;». Αυτές οι γνώμες βασίζονται στην πραγματικότητα.
Στη Ρώμη, ο κινηματογραφιστής Michael Moore έκανε ένα καυστικό σχόλιο: «Συγχαρητήρια, πρόεδρε Ομπάμα για το βραβείο Νόμπελ. Τώρα, σας παρακαλώ, κερδίστε το».
Είμαι σίγουρος ότι ο Ομπάμα συμφωνεί με τον Moore. Είναι αρκετά έξυπνος για να καταλάβει τις συνθήκες της υπόθεσης. Γνωρίζει ότι δεν έχει ακόμη κερδίσει το βραβείο. Το πρωί της ημέρας που το παρέλαβε, δήλωσε ότι πίστευε πως δεν άξιζε να βρίσκεται στη συντροφιά τόσο εμπνευσμένων φυσιογνωμιών που έχουν τιμηθεί με το βραβείο αυτό.
Έχει ειπωθεί ότι η ονομαστή επιτροπή που παραχωρεί το Νόμπελ Ειρήνης αποτελείται από πέντε άτομα που είναι όλοι μέλη του σουηδικού κοινοβουλίου. Ένας εκπρόσωπος τύπου είπε ότι ήταν ομόφωνη απόφαση. Αναρωτιέται κανείς αν ο νικητής του βραβείου ρωτήθηκε και μία τέτοια απόφαση μπορεί να παρθεί χωρίς να είχε εκ των προτέρων ενημερωθεί.
Η κριτική επί του ηθικού στοιχείου θα ήταν διαφορετική και θα είχε εξαρτηθεί από τον αν είχε από πριν γνώση για την απόδοση του βραβείου. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί για αυτούς που αποφάσισαν να του το απονείμουν.
Ίσως να άξιζε τον κόπο να δημιουργηθεί ένα Βραβείο Νόμπελ Διαφάνειας.
Η Βολιβία είναι μία χώρα με μεγάλες αποθήκες πετρελαίου και αερίου όπως και τα μεγαλύτερα αποθέματα λιθίου, ενός ορυκτού που αυτή τη στιγμή έχει μεγάλη ζήτηση για αποθήκευση και χρήση για την παραγωγή ενέργειας.
Πριν τα έκτα γενέθλια του Evo Morales, ένας πολύ φτωχός γηγενής χωρικός, περπατούσε ανάμεσα στις Άνδεις με τον πατέρα του που είχε την ευθύνη των λάμα της κοινότητάς του. Περπατούσε μαζί τους για 15 μέρες μέχρι την αγορά, στην οποία πωλούνταν ώστε να εξασφαλίσει το φαγητό της κοινότητας. Σε ερώτηση που του έκανα γι’ αυτή την ασυνήθιστη εμπειρία, ο Evo μου απάντησε πως «έβρισκε καταφύγιο κάτω από ένα ξενοδοχείο χιλιάδων αστέρων», ένας όμορφος τρόπος να περιγράψεις τις καθαρές κορυφές των βουνών όπου τοποθετούνται συχνά τα τηλεσκόπια.
Σε αυτές τις δύσκολες μέρες των παιδικών του χρόνων, η μόνη εναλλακτική λύση των χωρικών στην τοπική του κοινότητα ήταν να μαζεύουν ζαχαροκάλαμα στην επαρχία Jujuy της Αργεντινής, όπου ένα μέρος της κοινότητας της Aymara, πήγαινε να δουλέψει κατά τη περίοδο συγκομιδής της σοδιάς.
Όχι μακριά από τη La Higuera, όπου αφού πληγώθηκε και αφοπλίστηκε, στη συνέχεια δολοφονήθηκε, ο Τσε Γκεβάρα, στις 9 Οκτώβρη του 1967, ο Evo – που γεννήθηκε στις 26 του ίδιου μήνα το 1959 – δεν ήταν ακόμη 8 χρονών. Έμαθε πώς να διαβάζει και να γράφει Ισπανικά σ’ ένα μικρό δημόσιο σχολείο που ήταν 3,2 μίλια μακριά από την καλύβα ενός δωματίου που μοιραζόταν με τους γονείς και τα αδέρφια του.
Κατά τα επικίνδυνα παιδικά χρόνια που έζησε, ο Evo θα πήγαινε όπου βρισκόταν κάποιος δάσκαλος. Έμαθε από τη φυλή του τρεις ηθικές αξίες: μην ψεύδεσαι, μην κλέβεις και μην είσαι αδύναμος.
Στα 13 του χρόνια, ο πατέρας του, του επέτρεψε να μετακομίσει στο San Pedro de Oruro, για να παρακολουθήσει το Γυμνάσιο. Ένας από τους βιογράφους του έχει αναφέρει πως τα πήγαινε καλύτερα στη Γεωγραφία, την Ιστορία και τη Φιλοσοφία απ’ ότι στη Φυσική και τα Μαθηματικά. Το πιο σημαντικό πράγμα είναι ότι, για να μπορεί να πληρώσει για το σχολείο, ο Evo, ξύπναγε στις δύο το πρωί για να δουλέψει ως φούρναρης, οικοδόμος ή σε κάποια άλλη χειρονακτική δουλειά. Παρακολουθούσε τα μαθήματα στο σχολείο το απόγευμα. Οι συμμαθητές του τον θαύμαζαν και τον βοηθούσαν. Από τα πρώτα του παιδικά χρόνια έμαθε να παίζει πνευστά όργανα και έπαιζε επιπλέον τρομπέτα σ’ ένα γνωστό συγκρότημα στο Oruro.
Σαν έφηβος οργάνωσε και ήταν ο αρχηγός, της τοπικής ομάδας ποδοσφαίρου. Αλλά η πρόσβαση στο πανεπιστήμιο ήταν απαγορευμένη για έναν φτωχό γηγενή της φυλής Aymara.
Αφού ολοκλήρωσε την τελευταία του χρονιά στο γυμνάσιο, πήγε στρατό και επέστρεψε στην κοινότητά του στην κορυφή του βουνού. Αργότερα η φτώχια και οι φυσικές καταστροφές οδήγησαν την οικογένεια να μεταναστεύσει στην υποτροπική περιοχή El Chapare, όπου κατάφεραν να αποκτήσουν ένα κομμάτι γης. Ο πατέρας του πέθανε το 1983, όταν ο ίδιος ήταν 23 χρονών. Δούλευε σκληρά για τη γη αλλά ήταν γεννημένος μαχητής. Οργάνωσε τους εργάτες και δημιούργησε εμπορικές μονάδες και επιπροσθέτως φρόντισε ένα πεδίο στο οποίο η κυβέρνηση δεν είχε δώσει καμία σημασία.
Οι συνθήκες για μία κοινωνική επανάσταση στη Βολιβία είχαν ωριμάσει τα τελευταία 50 χρόνια. Η επανάσταση ξέσπασε στη χώρα από την Εθνική Επαναστατική Κίνηση (MNR) του Victor Paz Estensoro, 9 Απριλίου 1952, πριν δηλαδή την αρχή του δικού μας ένοπλου αγώνα. Οι επαναστάτες νίκησαν τις κατασταλτικές δυνάμεις και η MNR κέρδισε δύναμη.
Οι αντικειμενικοί στόχοι της επανάστασης στη Βολιβία δεν ευοδώθηκαν και το 1956, σύμφωνα με μερικές καλά πληροφορημένες πηγές, η διαδικασία άρχισε να φθίνει. Την 1η Ιανουαρίου του 1959, η επανάσταση θριάμβευσε στην Κούβα και 3 χρόνια αργότερα, τον Ιανουάριου του 1962 η χώρα μας αποβλήθηκε από τον Οργανισμό των ΗΠΑ. Η Βολιβία απείχε από την ψηφοφορία. Αργότερα, κάθε άλλη κυβέρνηση εκτός αυτής του Μεχικό, έκοψε τις σχέσεις με την Κούβα.
Οι διαιρέσεις στην διεθνή επαναστατική κίνηση είχε αντίκτυπο στη Βολιβία. Έπρεπε να περάσει χρόνος, πάνω από 40 χρόνια αποκλεισμού της Κούβας, ο νεοφιλελευθερισμός και οι καταστροφικές του συνέπειες, η βολιβιανή επανάσταση στη Βενεζουέλα και πάνω απ’ όλα ο Evo και η Κίνηση για το Σοσιαλισμό (MAS) στη Βολιβία.
Θα ήταν πολύ δύσκολο να προσπαθήσω να συμπεριλάβω όλη την πλούσια ιστορία του σε λίγες γραμμές.
Οφείλω όμως να πω ότι ο Evo δεσπόζει πάνω από τις και επαίσχυντες και δυσφημιστικές ιμπεριαλιστικές εκστρατείες, τους ελιγμούς και τις εμπλοκές τους στα εσωτερικά της χώρας και υπεράσπισε την ανώτατη αρχή της Βολιβίας και το δικαίωμα των ανθρώπων της να σέβονται τις παραδόσεις. «Η Coca δεν είναι κοκαΐνη», είπε ωμά στον μεγαλύτερο παραγωγό μαριχουάνας και προμηθευτή ναρκωτικών του κόσμου, που η αγορά του έχει συμπεριλάβει όλο το οργανωμένο έγκλημα που αφαιρεί χιλιάδες ζωές στο Μεξικό κάθε χρόνο.
Δύο από τις χώρες όπου το ασκέρι των Γιάνκις και οι στρατιωτικές τους βάσεις είναι εγκατεστημένες και αποτελούν τους μεγαλύτερους παραγωγούς ναρκωτικών του πλανήτη.
Η θανάσιμη παγίδα της διακίνησης ναρκωτικών απέτυχε να εγκαθιδρυθεί στη Βολιβία, τη Βενεζουέλα και το Εκουαδόρ, επαναστατημένες χώρες, μέλη της ALBA, όπως η Κούβα που ξέρουν τι πρέπει να κάνουν για να φέρουν ιατροφαρμακευτική φροντίδα, εκπαίδευση και ευμάρεια στους ανθρώπους τους. Δεν χρειάζονται ξένα ασκέρια να μάχονται τη διακίνηση των ναρκωτικών.
Η Βολιβία τρέχει ένα υπέροχο πρόγραμμα κάτω υπό την αρχηγία ενός προέδρου από την Aymara που υποστηρίζει το λαό του.
Ο αναλφαβητισμός καταπολεμήθηκε σε λιγότερο από 3 χρόνια: 824.101 Βολιβιανοί έμαθαν να διαβάζουν και να γράφουν, 24.699 στην Aymara και 13.599 στην Quechua. Η Βολιβία είναι η Τρίτη χώρα που έχει απαλλαχθεί από τον αναλφαβητισμό μετά την Κούβα και τη Βενεζουέλα.
Εξασφαλίζει δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε εκατομμύρια ανθρώπους που δεν είχαν πριν. Είναι μία από τις επτά χώρες στον κόσμο με τη μεγαλύτερη μείωση του δείκτη θανάτων των νεογνών τα τελευταία πέντε χρόνια και μία πραγματική πιθανότητα να φτάσουν τους Στόχους Χιλιετίας πριν το 2015, με ένα παρόμοιο κατόρθωμα που αφορά στις γέννες κατά την εγκυμοσύνη. Έχει διεξάγει εγχειρίσεις στα μάτια σε 454.161 άτομα, τα 75.974 ήταν από τη Βραζιλία, την Αργεντινή, το Περού και την Παραγουάη.
Η Βολιβία έχει στα σκαριά ένα πολύ φιλόδοξο κοινωνικό πρόγραμμα: κάθε παιδί που φοιτά στο σχολείο από την πρώτη μέχρι την όγδοη τάξη παίρνει ένα ετήσιο επίδομα για τα έξοδα που αφορούν στα σχολικά είδη. Αυτό ωφελεί περίπου 2.000.000 μαθητές.
Περισσότερα από 700.000 άτομα που έχουν περάσει το όριο των 60 ετών παίρνουν ένα επίδομα 342 δολαρίων το χρόνο.
Η Βολιβία, ένα από τα τρία πιο φτωχά έθνη του ημισφαιρίου, έχει καταφέρει να θέσει στον έλεγχο της πολιτείας τις τρεις πιο σημαντικές πηγές ενέργειας και ορυκτής ύλης, ενώ φέρονται με σεβασμό σε όλα τα ενδιαφερόμενα συμφέροντα. Εξελίσσεται προσεκτικά γιατί δεν θέλει να κάνει βήματα προς τα πίσω. Τα αποθέματα μεγαλώνουν και τώρα είναι περίπου 3 φορές υψηλότερα απ’ ότι όταν ο Evo ανέλαβε τη διοίκηση. Είναι μία από τις χώρες που χειρίζονται καλά τις συνεργασίες με το εξωτερικό και επιπλέον υποστηρίζει σθεναρά το περιβάλλον.
Σε πολύ λίγο χρόνο, η Βολιβία, κατάφερε να εγκαταστήσει βιομετρικό εκλογικό σύστημα και περίπου 4.7 εκατομμύρια ψηφοφόροι έχουν εγγραφεί. Είναι περίπου ένα εκατομμύριο περισσότεροι απ’ ότι στον τελευταίο εκλογικό γύρο του Γενάρη του 2009 που είχαν εγγραφεί περίπου 3.8 εκατομμύρια ψηφοφόροι.
Θα γίνουν εκλογές στις 6 Δεκεμβρίου. Σίγουρα, η υποστήριξη του λαού προς τον πρόεδρό τους θα αυξηθεί. Τίποτα δεν έχει σταματήσει το αυξανόμενο πρεστίζ του και τη δημοφιλία του.
Γιατί δεν του απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης;
Αντιλαμβάνομαι το μεγάλο του μειονέκτημα. Δεν είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Fidel Castro Ruz
15 Οκτωβρίου 2009