Πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους καλύτερης εκπροσώπησης όλων των τάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζει ο γραμματέας του ΣΥΝ Μαγνησίας
Σε μία πολύ δύσκολη καμπή για το Συνασπισμό της Αριστεράς και το ΣΥΡΙΖΑ εξαιτίας των αποτελεσμάτων στις πρόσφατες Ευρωεκλογές, ο γραμματέας της Νομαρχιακής του ΣΥΝ στη Μαγνησία Κώστας Δελημήτρος μιλά στον
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ και αναλύει τα αίτια της ήττας χωρίς φόβο και πάθος, αναγνωρίζοντας λάθη και αδυναμίες της παράταξης.
Παρά το σοκ από την παραίτηση Αλαβάνου αρχικά και το comeback το στέλεχος του ΣΥΝ επιχειρεί να κρατήσει χαμηλούς τόνους στις αλυσιδωτές αντιδράσεις που προκάλεσε το όλο θέμα και επισημαίνει ότι «όλες οι απόψεις, και της πιο ακραίας κριτικής, περιέχουν στοιχεία που μπορούν να αξιοποιηθούν, αν κατατίθενται με σκοπό να βοηθήσουν», ενώ αναφερόμενος στο ενδεχόμενο μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα τονίζει ότι «σκοπός δεν είναι η ρευστοποίηση του ΣΥΝ και των υπολοίπων συνιστωσών αλλά η εξεύρεση του καλυτέρου τρόπου εκπροσώπησης».
Κύριε Δελημήτρο. Το εκλογικό αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών δεν ήταν το αναμενόμενο. Τι έφταιξε;
Πράγματι είχαμε στασιμότητα στα ποσοστά μας και κυρίως ένα εκλογικό αποτέλεσμα που είναι κατώτερο των προσδοκιών και των στόχων μας. Η αναζήτηση των αιτιών πρέπει να γίνει σε πανευρωπαϊκό αλλά και ελληνικό επίπεδο. Ορισμένα από τα αίτια που συνθέτουν το ψηφιδωτό είναι:
Πρώτο. Έχουμε μια άνευ προηγούμενου αποχή στις Ευρωεκλογές, καθώς στα μάτια των πολιτών το διακύβευμα δεν ήταν ουσιαστικό αλλά συμβολικό. Έτσι πάρα πολλοί, και ιδιαίτερα νέοι άνθρωποι, έστειλαν πολιτικό μήνυμα σε όλους. Αυτό το γεγονός πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά, καθώς βρισκόμαστε σε συνθήκες οικονομικής κρίσης (που θα γίνει εντονότερη) και όξυνσης των κοινωνικών αντιθέσεων. Ταυτόχρονα οι όροι οικοδόμησης της Ε.Ε. είναι σε αντίθετη κατεύθυνση από τις ανάγκες και τα όνειρα των λαών της Ευρώπης.
Δεύτερο. Σημειώνεται συνολική κρίση του πολιτικού συστήματος. Αυτό διασώζει τον δικομματισμό από την εικόνα της ολοκληρωτικής κατάρρευσης. Η Ν.Δ. μειώνεται κατά 9,5% και χάνει ∼1.400.000 ψήφους, το ΠΑΣΟΚ μειώνεται 1,7% και χάνει ∼850.000 ψηφοφόρους. (από την ήττα του 2007), συνολικά ο δικομματισμός χάνει 11,25% και ∼2.200.000 ψηφοφόροι του γυρίζουν την πλάτη.
Παρ’ όλα αυτά δεν μπορούμε να μιλήσουμε για ήττα του δικομματισμού, γιατί από την μια κανείς δεν καρπώνεται τις απώλειες (εκτός της ακροδεξιάς), ενώ από την άλλη η ΝΔ ισχυρίζεται ότι δεν καταδικάστηκε η οικονομική της πολιτική και μπορεί να ξανακερδίσει τον κόσμο, κυνηγώντας μετανάστες και το ΠΑΣΟΚ πανηγυρίζει γιατί βγήκε πρώτο.
Θα ήταν καταδίκη του δικομματισμού, αν η κυβέρνηση φοβόταν να επιβάλει νέους φόρους, να συνεχίσει τις ιδιωτικοποιήσεις, να ανατρέψει τις εργασιακές σχέσεις και το ΠΑΣΟΚ υποχρεωνόταν να την στηρίξει, αναγνωρίζοντας ότι δεν έχει ουσιαστική εναλλακτική πρόταση απέναντι στην οικονομική της πολιτική. Αποτέλεσμα αυτού θα ήταν η ενίσχυση της Αριστεράς. Αυτό δεν συνεπάγεται απουσία δυσαρέσκειας, αντίθετα είναι έντονη και την βλέπουμε καθημερινά στην επαφή μας με τον κόσμο. Σημαίνει απουσία προσδοκιών για μια άλλη πορεία, εδώ πρέπει να ψάξουμε δικές μας ευθύνες και αδυναμίες.
Ναι, αλλά το ΛΑΟΣ σημείωσε μεγάλη άνοδο. Δεν σας λέει κάτι αυτό;
Η άνοδος της ακροδεξιάς, σε ποσοστά και σε ψήφους, οφείλεται εν μέρει στην εκλογική κατάρρευση της Ν.Δ., αλλά καρπώνεται την αντίδραση ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων, αξιοποιώντας τη διάλυση κάθε κοινωνικής συνοχής και τα συντηρητικά κοινωνικά αντανακλαστικά που γεννά η παγκόσμια οικονομική κρίση με επιφανειακό, συντηρητικό, λαϊκίστικο πολιτικό λόγο. Η τάση ανόδου της ακροδεξιάς επηρεάζει Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, που ενσωματώνουν βασικές ξενοφοβικές-ρατσιστικές προσεγγίσεις και προτάσεις της.
Στον αντίποδα της ευρωπαϊκής δεξιάς που κρατά τους μετανάστες στη θέση του προβλήματος βρίσκεται η δική μας πολιτική παρουσία και δράση. Δεν αρκεί να εξηγούμε στον κόσμο ότι ο καπιταλισμός είναι η αιτία των προβλημάτων του. Πρέπει να ανακτήσουμε την ηγεμονία των ιδεών στο κοινωνικό επίπεδο, αυτό θα γίνει όταν μιλήσουμε στους ανθρώπους για την κρίση, την οικονομική εκμετάλλευση, τις κοινωνικές ανισότητες και τα δικαιώματά τους. Μόνον έτσι θα καταφέρουμε να κερδίσουμε αυτούς που θέλουμε πραγματικά να εκπροσωπούμε, γιατί ιδεολογικό και πολιτικό αντίβαρο απέναντι στον ακροδεξιό λαϊκισμό είμαστε εμείς, η Ενωτική Ριζοσπαστική Ανανεωτική Αριστερά, ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Θέλω επίσης να σημειώσω ότι η οικονομική κρίση και οι τάσεις στην Ευρώπη φέρνουν σε πλήρη κατάρρευση την σοσιαλδημοκρατία, που δεν αναδεικνύεται σε εναλλακτική λύση έναντι της κρίση αλλά κομμάτι της. Είναι λογικό, καθώς η σοσιαλδημοκρατία έχει εγκαταλείψει πλήρως κάθε κριτική στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και αποσκοπεί στη διαχείρισή του. Έχασε την ικανότητά της να κάνει κοινωνικές συμμαχίες. Καταφέρνει μόνο να καρπώνεται, προσωρινά, δυσαρέσκεια από την διακυβέρνηση της δεξιάς. Η δεξιά και η ακροδεξιά ενισχύονται, υποσχόμενες διέξοδο από την κρίση με ξενοφοβία και εθνική περιχαράκωση. Πρόκειται για φαύλο κύκλο που γιγαντώνει την ξενοφοβία και την καταστολή, αγνοώντας τα κοινωνικά προβλήματα που αυξάνονται και βαθαίνει την κρίση, οδηγώντας τις ευρωπαϊκές κοινωνίες σε κοινωνικές εκρήξεις. Αποδεικνύει ότι από τη σοσιαλδημοκρατία των προηγούμενων δεκαετιών, που μιλούσε για κοινωνικό κράτος και κοινωνική συνοχή, ελάχιστα έχουν απομείνει.
Τι έφταιξε και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πήγε καλά, το έχετε καταγράψει;
Ελλείψεις και ανεπάρκειες της Αριστεράς εν γένει και του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ειδικότερα που κωδικοποιούνται σε δυο μεγάλες κατηγορίες: Πρώτον δεν μπορέσαμε να προβάλουμε την δική μας απάντηση στη κρίση ή τουλάχιστον κάτι τέτοιο δεν έγινε πλήρως κατανοητό από τη κοινωνία, δεύτερο δεν καταφέραμε να απαντήσουμε καθαρά και πειστικά στο φόβο που γεννά η οικονομική κρίση, η διαφορετικότητα, η εγκληματικότητα, η καταστολή και ο κρατικός αυταρχισμός, στο φόβο που κυριαρχεί πια στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και είναι το κύριο στοιχείο που τροφοδοτεί το λαϊκισμό και την ακροδεξιά. Τα “Δεκεμβριανά” και η λυσσαλέα επίθεση που δεχθήκαμε από το οικονομικομιντιακό και πολιτικό σύστημα. Είχαμε αδυναμίες στον τρόπο που ιδεολογικοποιήσαμε, χωρίς ουσιαστική θεωρητική εμβάθυνση τις διαφωνίες μας. Κυρίως η δημόσια μηδενιστική κριτική που ασκήθηκε από στελέχη μας, ήταν καταστροφικό λάθος. Παρά τις αδυναμίες και ορισμένες πράγματι αμήχανες παρουσίες (όχι στην ανάλυση και την αντίληψή, αλλά στον διαχωρισμό του αυθόρμητου από τον φετιχισμό της βίας) στους τηλεοπτικούς δέκτες στην αρχή των γεγονότων αισθανόμαστε περήφανοι για την στάση μας να υπερασπιστούμε το κίνημα των νέων ανθρώπων απέναντι σε όλα αυτά που ένιωσαν να τους πνίγουν.
Η εικόνα Βαβυλωνίας που εκπέμπαμε προς τα έξω. Με σχεδόν αποκλειστική ευθύνη μερίδας κεντρικών και έμπειρων στελεχών του κόμματος μετατράπηκε το πρωτοποριακό εγχείρημα εσωκομματικής δημοκρατίας (δημοψήφισμα για την στελέχωση του ευρώψηφοδελτίου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.) σε μια εικόνα εσωκομματικής διαπάλης και διαμάχης, άνοιξε άστοχα μια συζήτηση που αφορούμε τις καταστατικές μας δεσμεύσεις (αρχές που δεσμεύουν όλους χωρίς καμιά εξαίρεση) και έδινε την εικόνα αντιμαχόμενων παρατάξεων για θέσεις και οφίτσια. Έτσι χάσαμε δυο βασικά πλεονεκτήματα, της ανιδιοτέλειας στην κοινωνία (εκπέμπαμε ότι δεν μοιάζουμε με τους άλλους πολιτικούς χώρους –– παραίτηση Αλαβάνου από την προεδρία του ΣΥΝ μετά από νίκη για να εκλεγεί ένας νέος άνθρωπος ώστε να αντιστοιχηθεί ο χώρος με το μέλλον του τόπου, την νεολαία –– μετακίνηση του στην άγονη γραμμή για τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ––απόρριψη Τσίπρα εκλόγιμης θέσης παραμένοντας δημοτικός σύμβουλος).
Χάσαμε επίσης το πολιτικό πλεονέκτημα του Προγραμματικού Συνέδριου (όπου επεξεργαστήκαμε ένα πρόγραμμα απάντησης στην κρίση και στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τόπος) και το ακυρώσαμε καθώς η λάθος στάση μερίδας στελεχών οδήγησε την κοινωνία να συζητά, αν είναι ώριμες οι συνθήκες η Αριστερά να στηρίξει μια κυβέρνηση κεντροαριστεράς με το ΠΑΣΟΚ.
Επισημάνατε προχθές ότι η διαχείριση της παραίτησης Αλαβάνου προκάλεσε επιπλέον προβλήματα στο ήδη επιβαρυμένο κλίμα στο ΣΥΝ και το ΣΥΡΙΖΑ. Εκτιμάται ότι υπήρχε σκοπιμότητα πίσω από την απόφασή του ή έγινε εν θερμώ και υπήρξε μετά δεύτερη σκέψη;
Αυτές είναι ώρες ευθύνης για την Αριστερά και χρειάζονται προσεκτικές κινήσεις, που άρχισαν να γίνονται, ώστε να αποφορτιστεί το κλίμα και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις νηφάλιας αποτίμησης, εξωστρεφούς δράσης και ανάκαμψης του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ως εκ τούτου δεν μπορώ να πιστέψω ότι υπήρξε κάποια σκοπιμότητα.
Πώς εκτιμάτε την πρόταση Αλαβάνου για μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα και ποιο ρόλο θα έχει ο ΣΥΝ σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Η σκέψη όλων και του σ/φου Αλαβάνου είναι συνεχώς στην δημοκρατικότερη λειτουργία του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. σκοπός του, σκοπός μας δεν είναι η ρευστοποίηση του ΣΥΝ και των υπολοίπων συνιστωσών αλλά η εξεύρεση του καλυτέρου τρόπου εκπροσώπησης, διαβούλευσης, συμμετοχής και αξιοποίησης των συντρόφων εκείνων που δεν ανήκουν σε καμιά από τις συνιστώσες που απαρτίζουν τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α.
Βοηθούν φωνές όπως αυτή του Λεωνίδα Κύρκου ή του Νίκου Κωνσταντόπουλου με τις διάφορες επισημάνσεις τους να κρίνονται ή να επικρίνονται από μερίδα του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ;
Όλες οι απόψεις, και της πιο ακραίας κριτικής, περιέχουν στοιχεία που μπορούν να αξιοποιηθούν αν κατατίθενται με σκοπό να βοηθήσουν. Βεβαίως όταν δημόσια τοποθετείσαι όλοι μπορούν να σε κρίνουν.
Πώς μπορεί να αρθεί το σημερινό αδιέξοδο. Με πολιτικό διάλογο ή αποφάσεις οργανωτικού χαρακτήρα;
Πιστεύω ότι δεν είμαστε σε αδιέξοδο και οι τελευταίες εξελίξεις το επιβεβαιώνουν. Αυτό συνέβη μέσα από πολιτικό διάλογο, ο οποίος θα συνεχιστεί συνοδευόμενος και από τα απαραίτητα οργανωτικά μετρά (δεν μιλώ για μέτρα διοικητικής φύσης), ώστε να ανασυγκροτηθεί ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ αλλά και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., αποδίδοντας το μέγιστο και χρησιμότερο αποτέλεσμα για τον ελληνικό λαό.
Εκτιμάτε ότι σας κόστισε πολιτικά αυτή η εμμονή στη μη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ;
Εκτιμούμε ότι η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ έχει ανεπιστρεπτί ταχθεί στην υπηρεσία των μεγάλων συμφερόντων και το αποδεικνύει καθημερινά από τις πολιτικές του υποστηρίζει, αντίθετα με την κοινωνική βάση αυτού του χώρου είμαστε σε καθημερινή επαφή και συχνά δίνουμε κοινούς αγώνες. Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α., βασισμένος στο πρόγραμμά του (είμαστε το μόνο κόμμα που έχει πρόγραμμα), συνεχώς θα προτείνει διάλογο και κοινή δράση σε όποιον “βλέπει” να υποστηρίζονται τα συμφέροντά του μέσα από επιμέρους ή γενικότερες πρωτοβουλίες.
Υπάρχει χρόνος για επαναπροσδιορισμό; Παραμένει πάντα ανοιχτό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών το Σεπτέμβριο…
Στον πολιτικό προσανατολισμό μας παραμένουμε σαφώς αμετακίνητοι στην αριστερή γραμμή πλεύσης, την γραμμή του αριστερού ριζοσπαστισμού, που είναι ανανεωτικός, δημοκρατικός, οικολογικός, κινηματικός, ουμανιστικός και διεθνιστικός. Είναι αδιαπραγμάτευτες οι αποφάσεις του 4ου & 5ου Συνεδρίου του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ.
Η δυναμική αυτής της επιλογής είναι τέτοια, που δεν κινδυνεύουμε να οδηγηθούμε, ούτε στον «απομονωτισμό» ούτε και στην «ενσωμάτωση» στο πολιτικό σύστημα εξουσίας.
Αμφισβητούμε συνολικά το σύστημα μέσα από την συγκρότηση του τρίτου πόλου της πολιτικής μας ζωής, της αριστεράς και της ριζοσπαστικής οικολογίας. Αυτός με το αριστερό ριζοσπαστικό μας πρόγραμμα για την προστασία της κοινωνίας και του περιβάλλοντος από την κρίση είναι η μόνη διέξοδος.