Κίνδυνος αγροτικού «κραχ»!

ΣΕ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΘΕΣΣΑΛΙΚΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΧΑΜΗΛΩΝ ΤΙΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΜΟΝΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

Την πιο δύσκολη χρονιά της τελευταίας δεκαετίας βιώνουν οι Θεσσαλοί αγρότες, καθώς το κόστος παραγωγής έχει αυξηθεί σημαντικά, τη στιγμή που οι τιμές των αγροτικών προϊόντων μειώνονται συνεχώς. Οι αγρότες έχουν την ατυχία να επηρεάζονται ανέκαθεν δυσμενώς από διάφορες εξελίξεις που έχουν να κάνουν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα μέχρι και την πορεία του Γουόλ Στριτ στην Αμερική.
Αυτές οι συγκυρίες σε συνδυασμό με την ανικανότητα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να χαράξει μια στρατηγική καλλιέργειας των προϊόντων, ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα υπερπροσφοράς έχουν φέρει τους αγρότες της Θεσσαλίας σε απελπιστική κατάσταση.
Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για παγκόσμια μείωση των καλλιεργούμενων εκτάσεων καθώς και μείωση της χρήσης αγροτικών εφοδίων. Φαινόμενο που εξηγείται τόσο από την πτώση των τιμών των αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων, σε σχέση με τα ρεκόρ του 2008, όσο και από την άνοδο των τιμών των αγροτικών εφοδίων, κυρίως των λιπασμάτων.
Επιπλέον, η αρνητική τάση ενισχύεται και από την αδυναμία πρόσβασης των αγροτών σε πιστώσεις τραπεζών. Η περιορισμένη πρόσβαση των αγροτών σε πιστώσεις από τις τράπεζες -σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, την έλλειψη νερού και τον σκληρό ανταγωνισμό για απόκτηση γης-είναι σίγουρο ότι δεν θα επιτρέψει την αύξηση της παραγωγής τροφίμων. Την ίδια στιγμή, ο πληθυσμός της γης αυξάνεται ραγδαία, και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω ενίσχυση της ζήτησης για τρόφιμα στο εγγύς μέλλον. Αυτή η ανισορροπία στην προσφορά και τη ζήτηση έχει δημιουργήσει τη γνωστή ψαλίδα στα προϊόντα, με τον παραγωγό να πουλά φθηνά και τον καταναλωτή να αγοράζει ακριβά.
Η κατάσταση είναι δύσκολη κυρίως για τους Θεσσαλούς αγρότες, γιατί αυτοί είναι που μπαίνουν σε διαδικασία καλλιέργειας, ξοδεύουν και αγωνίζονται και δεν συμβιβάζονται με τις επιδοτήσεις, όπως συμβαίνει σε μεγάλο ποσοστό στη Βόρεια Ελλάδα. Οι τιμές στα βασικά προϊόντα, βαμβάκι, σιτηρά, καλαμπόκι παραμένουν για τρίτη συνεχή χρονιά χαμηλές και το σύνθημα «κάθε πέρσι και καλύτερα» ισχύει και σε αυτήν την περίπτωση.
Μονόδρομος οι παραδοσιακές καλλιέργειες;
Το άσχημο για τους παραγωγούς είναι το κατρακύλισμα των τιμών, σε συνδυασμό με το άνοιγμα των αγορών, που φέρει αθέμιτο ανταγωνισμό, καθώς επίσης και την αύξηση του κόστους παραγωγής που καθιστά πλέον ασύμφορη κάθε καλλιέργεια.
Οι Θεσσαλοί παραμένουν προσηλωμένοι στις παραδοσιακές καλλιέργειες, όπως το βαμβάκι και τα δημητριακά, καθώς ο εξοπλισμός και η τεχνογνωσία που διαθέτουν δεν τους επιτρέπει πρόχειρα και άνευ σχεδίου τη στροφή τους σε νέες καλλιέργειες, όπως ευαγγελίζεται το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ο προηγούμενος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αλέξανδρος Κοντός συνήθιζε να μιλά για την «άλλη γεωργία», δίνοντας έμφαση στον αγροδιατροφικό τομέα. «Δείξε μας τον τρόπο» είπαν οι αγρότες, κυρίως οι νέοι, αλλά τον πρόλαβαν οι εξελίξεις με το Βατοπαίδι.
Ο διάδοχός του, σημερινός υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Σωτήρης Χατζηγάκης, δεν δείχνει θετικός στην παραπάνω προοπτική, χώρια που οι κινητοποιήσεις των αγροτών δεν του αφήνουν χρόνο... να χαράξει πολιτική (ελάχιστα νομοσχέδια έχει φέρει στη Βουλή).
Μοιραία λοιπόν οι Θεσσαλοί αγρότες επιλέγουν το ρητό «αυτά ξέρουμε, αυτά εμπιστευόμαστε και καλλιεργούμε», χωρίς ωστόσο η τακτική αυτή να τους δικαιώνει μέχρι σήμερα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η «ατμομηχανή» του θεσσαλικού κάμπου, το βαμβάκι (έχει πάψει προ πολλού να αποκαλείται «λευκός χρυσός») κάθε χρόνο καταγράφει αρνητικά ρεκόρ, τόσο στις τιμές, όσο και στα καλλιεργούμενα στρέμματα. Η πρόταση της ΕΑΣ Λάρισας για 20 λεπτά σαφώς δεν προκαλεί ενθουσιασμό στους βαμβακοπαραγωγούς, ενώ οι ελπίδες στρέφονται στη συνδεδεμένη ενίσχυση.
Η απόδειξη ότι «απουσιάζει κάθε πολιτική συγκεκριμένης χάραξης της αγροτικής πολιτικής από την κυβέρνηση» βρίσκεται στη στροφή των αγροτών στα δημητριακά. Μετά την πολύ καλή τιμή (40 λεπτά) που κατέγραψαν τα σιτηρά πρόπερσι, παρατηρήθηκε στον νομό Λάρισας μια μαζική στροφή προς τα δημητριακά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί υπερπροσφορά, που δεν ανταποκρίνονταν στη ζήτηση της αγοράς, με αποτέλεσμα η τιμή να μειωθεί στο μισό (20 λεπτά).
Βέβαια «όπου φτωχός και η μοίρα του», καθώς η τοματοκαλλιέργεια που έδινε κάποια προοπτική στον αγρότη, φέτος χτυπήθηκε από τα καιρικά φαινόμενα.
Αυτό το Σαββατοκύριακο, θα ξεκινήσει η συγκομιδή του προϊόντος, αλλά είναι σίγουρο ότι ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής υπέστη ζημιές από τις βροχοπτώσεις στις αρχές του μήνα και ένα άλλο υποβαθμίστηκε η ποιότητά του. Οι εκτιμήσεις των μεταποιητών υπολογίζουν την ποσότητα τομάτας που μπορεί να απορροφηθεί από την ομάδα του νομού περί τους 270 χιλ. τόνους. Κατ' επέκταση, ο μέσος όρος παραγωγής του προϊόντος στο νομό αγγίζει τους 9 τόνους /στρέμμα, ενώ η οικονομική συμφωνία μεταξύ της Ομάδας Παραγωγών της ΕΑΣ Λάρισας και των μεταποιητών μιλούσε για 80 €|τόνο.
Μάλιστα υπήρχαν αγρότες που καλλιεργούσαν με το χαμηλότερο κόστος παραγωγής, χωρίς να επενδύουν στην εμπορική αξία του προϊόντος, αλλά σε μια γενναία αποζημίωση του ΕΛΓΑ, στην ενίσχυση και την επιστροφή του πετρελαίου.
Ο προϋπολογισμός του ΕΛΓΑ, όμως με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να αποτελούν σύνηθες φαινόμενο και το αίτημα των αγροτών «για δίκαιες και άμεσες αποζημιώσεις» στο σύνολο σχεδόν της αγροτικής παραγωγής να βρίσκεται συχνά στα χείλη των συνδικαλιστών επιβαρύνθηκε και η στρόφιγγα έκλεισε επικίνδυνα για τους αγρότες.
Έτσι και αυτή η ελπίδα εξανεμίστηκε και πλέον ο πρωτογενής τομέας «βαδίζει στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα».
Από την εφημερίδα Ελευθερία