Εξήντα χρόνια πέρασαν κι ακόμα είναι ζητούμενο, να γίνουν σεβαστές οι Συνθήκες της Γενεύης

Οι Συνθήκες της Γενεύης γίνονται σήμερα 60 ετών, αλλά η επέτειος αυτή έρχεται εν μέσω ανησυχιών καθώς ο σεβασμός που επιδεικνύεται στα όσα επιβάλλονται από αυτές είναι λίγος. Χαρακτηριστικό της σημερινής κατάστασης είναι ότι ενώ κατά τον Α' Παγκόσμιο σε κάθε 10 νεκρούς στρατιώτες αντιστοιχούσε 1 νεκρός άμαχος, σήμερα για κάθε νεκρό στρατιώτη, υπάρχουν 10 νεκροί άμαχοι.

Οι τρεις υπάρχουσες Συνθήκες της Γενεύης, οι οποίες σχετίζονται με το απυρόβλητο του ιατρικού προσωπικού στα πεδία της μάχης και την μεταχείριση των αιχμάλωτων πολέμου, αναθεωρήθηκαν ευρέως το 1949. Τότε προστέθηκε η τέταρτη Συνθήκη της Γενεύης, η οποία ορίζει ότι οι μαχόμενες πλευρές έχουν την υποχρέωση να προστατεύουν τον άμαχο πληθυσμό.

Η 4η Συνθήκη προέκυψε από τη φρίκη του Β’ παγκοσμίου Πολέμου, όχι μόνο από τις αποτρόπαιες κτηνωδίες των στρατόπεδων συγκέντρωσης αλλά και από την εσκεμμένη λιμοκτονία των κατοίκων της πόλης του Λένινγκραντ αλλά και τον χωρίς διάκριση βομβαρδισμό της Δρέσδης και της πόλης Κόβεντρι της Αγγλίας.

Οι Συνθήκες έλαβαν τη διεθνή υποστήριξη και έως σήμερα, 194 κράτη τις έχουν αναγνωρίσει. Δυστυχώς, οι υπογραφές στο χαρτί δεν οδήγησαν στο απαιτούμενο σεβασμό προς τα όσα ορίζουν οι Συνθήκες και, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού (ICRC) που είναι ο θεματοφύλακας των Συνθηκών, σήμερα οι άμαχοι υποφέρουν από τις ένοπλες συγκρούσεις περισσότερο από ποτέ.

Κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αναλογία νεκρών στρατιωτών προς τους πολίτες ήταν 10 προς έναν. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η αναλογία έγινε 50-50, και σήμερα τα στοιχεία έχουν αντιστραφεί: για κάθε νεκρό στρατιώτη, υπάρχουν 10 νεκροί άμαχοι πολίτες.

Το σημείο αυτό επιβεβαιώθηκε και κατά τον περσινό πόλεμο μεταξύ Γεωργίας και Ρωσίας. Μέσα σε λίγες μέρες, αρκετές εκατοντάδες πολιτών έχασαν τη ζωή τους ενώ δεκάδες χιλιάδες εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους.

«Είναι αλήθεια ότι η Συνθήκη της Γενεύης δεν βοήθησε και πολύ αυτούς τους ανθρώπους» λέει η επικεφαλής του γραφείου του ICRC στο Γκόρι, Florence Gillette. « Οι Συνθήκες για την ακρίβεια ορίζουν ότι πρέπει να ληφθούν όλες οι προφυλάξεις προκειμένου να σωθούν οι ζωές και οι περιουσίες των πολιτών, και όχι μόνο αυτά αλλά και η αναγκαία υποδομή για την επιβίωση. Αυτό αποτελεί μέρος της 4ης Συνθήκης της Γενεύης που και οι δυο μεριές αυτής της σύγκρουσης, Ρωσία και Γεωργία, έχουν επικυρώσει πριν από πολύ καιρό.

Ανεπίσημες συρράξεις

Ένα από τα προβλήματα που εντοπίζονται στην εφαρμογή των Συνθηκών αποτελεί το γεγονός ότι σήμερα πολλές συρράξεις δεν πραγματοποιούνται μεταξύ δύο διακριτών επίσημων στρατών, αλλά μεταξύ αριθμού ένοπλων ομάδων, μεταξύ των οποίων παραστρατιωτικές και ακόμα και εγκληματικές συμμορίες.

Ωστόσο ο Ερυθρός Σταυρός υποστηρίζει ότι το πρόβλημα δεν είναι ότι οι Συνθήκες είναι άσχετες με τις σύγχρονες συρράξεις, αλλά αντίθετα ο λίγος σεβασμός που επιδεικνύεται προς αυτές.

Η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού απορρίπτει τις αιτιάσεις της διακυβέρνησης Μπους, ότι οι Συνθήκες της Γενεύης δεν είναι εφαρμόσιμες στο πλαίσιο του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας». «Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι η νέα κυβέρνηση του προέδρου Ομπάμα διαβεβαίωσε εκ νέου τη δέσμευση των ΗΠΑ προς τις Συνθήκες», σχολιάζει ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.

Παρόλα αυτά, είναι μακρύς ακόμα ο δρόμος μέχρι οι Συνθήκες να γίνουν σεβαστές και να ενδυναμωθεί η προστασία προς τους άμαχους κατά τη διάρκεια των συρράξεων.

Στη φωτογραφία, η υπογεγραμμένη Α' Συνθήκη της Γενεύης, του 1864.
Από TVXS