Η κατσαρόλα της τρομοκρατίας

Η τρομοκρατία ποτέ δεν ήταν ό,τι φαινόταν.
Είτε πρόκειται για το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, είτε για τη δολοφονία του Άλντο Μόρο, είτε για τη χύτρα ταχύτητας που επέλεξαν μερικοί πιτσιρικάδες να βράσουν βιαστικά μέσα στη φωτιά του θυμού τους τα πάντα, η τρομοκρατία ή η «τρομοκρατία», έχει έναν βασικό συνεταίρο.
Τον ίδιο τον εχθρό της. Το σύστημα.
Και δεν αναφέρομαι μόνο στο ιστορικά επιβεβαιωμένο που θέλει τις μεγαλύτερες τρομοκρατικές οργανώσεις,- αν όχι στο ξεκίνημά τους, στην πορεία τους σίγουρα-, να ελέγχονται από μυστικές υπηρεσίες.
Ακόμη και όταν οι τρομοκράτες είναι «καθαροί», ακόμη και όταν ξεκινούν ως μοναχικοί «παίκτες» ενός παιχνιδιού υπεράσπισης της κοινωνικής δικαιοσύνης, γρήγορα ανταποκρίνονται στην πρόκληση να παίξουν με τον άλλο παίκτη που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του τραπεζιού.
Και ναι, είναι η εξουσία.

Η τρομοκρατία αντιμετωπίζεται επί δεκαετίες ως ένα αστυνομικό πρόβλημα.
Η πιο κοινωνική διάσταση την οποία εντοπίζουν οι αστυνομικοί αναλυτές στην τρομοκρατία, είναι αυτή της απειλής ανθρώπινων ζωών.
Ποτέ δεν υπήρξε καμία προσπάθεια να ερμηνευτούν οι αιτίες του φαινομένου.

Γιατί 18χρονα παιδιά, με ή χωρίς κατσαρόλες επιλέγουν να κάνουν θόρυβο μέσα από την πυροδότηση ενός εκρηκτικού μηχανισμού;
Το επιχείρημα πως είναι τα σκατομαθημένα παιδιά των Βορείων Προαστείων που εκδικούνται τον μπαμπά και τη μαμά, το βαρετό περιβάλλον τους και την πληκτική ζωή τους δεν μπορεί να εξηγήσει τα πάντα.
Θα μπορούσαν να κρεμάσουν σκουλαρίκια στη μύτη τους, να κυκλοφορούν με πατίνια ή να χτυπάνε τα κουδούνια των γειτόνων τα μεσάνυχτα.
Ασχολήθηκαν όμως με βόμβες.
Γιατί εκτός από την οικογένειά τους, και τη χύτρα της αδιάφορης μαμάς,βράζει και η κοινωνία γύρω τους.

Αλλά ας μην μείνουμε στην τρομοκρατία της κατσαρόλας, αλλά στην κατσαρόλα που μαγειρεύεται η τρομοκρατία.
Πρόσφατα βγήκε ένα πολύ καλό βιβλίο το McMafia του Μίσα Γκλένι από τις εκδόσεις Πάπυρος.
Στο βιβλίο ο συγγραφέας, με μια πολύ σημαντική έρευνα σε όλο τον κόσμο, αποκαλύπτει τη διάρθρωση των εγκληματικών ομάδων , αυτών που αποκαλούμε μαφία, και τη διασύνδεσή τους με την εξουσία.
Ο Γκλένι λοιπόν γεμάτος απορία αναρωτιέται: τα θύματα από την τρομοκρατία κάθε χρόνο στον κόσμο είναι μερικές δεκάδες. Από τις εγκληματικές μαφιόζικες ομάδες όμως, είναι χιλιάδες.
Γιατί οι κυβερνήσεις λοιπόν εξαπολύουν παγκόσμιο πόλεμο ενάντια στην τρομοκρατία αλλά ποτέ ενάντια στη Μαφία;

Είναι ένα ερώτημα που έχω χρόνια τώρα. Οι νονοί της νύχτας, το καρτέλ των ναρκωτικών στην Ελλάδα, είχε σχέσεις από τον Εσκομπάρ έως τους Σέρβους παρακρατικούς.
Από τους Ρώσους εκτελεστές ως τους διακινητές όπλων.
Επιπλέον έχουν δολοφονήσει εκατοντάδες ανθρώπους.
Για την αστυνομία είναι ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Εκδίκηση. Όχι δεν είναι έτσι.
Τι είναι αυτό λοιπόν που βάζει την κοινωνία να ασχολείται με τις στρακαστρούκες των «πυρήνων της φωτιάς» ή της στάχτης, αλλά όχι με με το δολοφονικό χέρι που κάνει πως δεν βλέπει η εξουσία;

Η πρόσφατη υπόθεση Βλαστού, αν και δεν θα καταλήξει σε δικαστική απόδειξη ήταν αρκετή για να πονηρέψει την κοινωνία. Το οργανωμένο έγκλημα είναι ένα παραμάγαζο των ανθρώπων της εξουσίας.
Πολιτικοί, επιχειρηματίες, επώνυμοι χτυπούν στην πλάτη αυτούς που πατούν τη σκανδάλη. Ας μην γελιόμαστε.
Απλώς ο πολίτης πιστεύει πως δεν τον αφορά.
Δεν μπορεί να καταλάβει το άρρωστο πλέγμα της εξουσίας.

Από την άλλη πλευρά η τρομοκρατία φαντάζει ένα γενικό φαινόμενο, από το οποίο κινδυνεύουν όλοι.
Η ασφάλεια, η καλοπέραση, το κράτος, η περιουσία μας.
Η τρομοκρατία είναι ο αόριστος φόβος μας.
Και δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα απ τον αόριστο φόβο.
Στον οποίο πάντα επενδύει η εξουσία.

Φοβόμαστε τον άγνωστο μελαψό βομβιστή που μας απειλεί, τον πρώην πράκτορα της CIA Οσάμα Μπιν Λάντεν, που έχει αναστατώσει τον κόσμο.
Ναι είναι επικίνδυνος και απόδειξη ότι αναγκαζόμαστε να βγάλουμε τους νυχοκόπτες και τα σαμπουάν από τις αποσκευές μας στις πτήσεις.
Έχω πιάσει ακόμη και εγώ τον εαυτό μου που έχω ζήσει μάλλον περισσότερο στην Μέση Ανατολή απ ό,τι στην Ευρώπη, να λοξοκοιτάω έναν κακομοίρη Άραβα που κάθισε δίπλα μου στο αεροπλάνο.
Τέτοιος φόβος. Παράλογος φόβος.
Δεν θα έφτανα ποτέ βέβαια να φοβηθώ τον κύριο Χριστοφοράκο αν τύχαινε να συνταξιδέψουμε.

Η τρομοκρατία είναι ένα εργαλείο της εξουσίας.
Και ακόμη και οι «καθαροί» τρομοκράτες πέφτουν στην παγίδα να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες τρομοκρατίας και φόβου που δημιουργεί το κράτος.
Πρακτικά, κάποιοι πιτσιρικάδες που θεωρούν τον εαυτό τους πιο έξυπνο και επαναστάτη, θα πάρουν τη θέση των τρομοκρατών της κατσαρόλας για να συντηρήσουν το κλίμα του φόβου χωρίς να το θέλουν.

Μέχρι στιγμής δεν υπήρξε τρομοκρατική οργάνωση για την οποία δεν αποκαλύφθηκε πως οι μυστικές υπηρεσίες την είχαν διαβρώσει.
Στις Ερυθρές Ταξιαρχίες, ένας καλόγερος που πήρε μέρος στα επαναστατικά κινήματα της Λατινικής Αμερικής, στέλεχος της οργάνωσης με τον κωδικό «ο καλόγερος με το πολυβόλο» ήταν πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών.
Ο Φραντζεσκίνι, αρχηγός των Ερυθρών Ταξιαρχιών, σε μια συνέντευξή του, μου έχει εξομολογηθεί πως η δολοφονία του Άλντο Μόρο από την οργάνωση έχει ακόμη και γι αυτόν μελανά σημεία.
Πιστεύει πως η ιταλική Χριστιανοδημοκρατία έσπρωξε τις Ερυθρές Ταξιαρχίες να τον δολοφονήσουν γιατί έτσι βολευόταν.

Η εξουσία δεν θέλει την εξάρθρωση της τρομοκρατίας αλλά την χρησιμοποίησή της. Είναι το κουμπί του φόβου.
Δεν ξέρω αν η διείσδυση των μυστικών υπηρεσιών ήταν κάτι που συνέβη και με τη 17Ν, αλλά γράφεται πως στη φυλακή τα μέλη της, συχνά αλληλοκατηγορούνται με τη φράση «ήσουν χαφιές της Ασφάλειας».
Η ιστορία κάποια στιγμή θα δείξει.

Και χωρίς διείσδυση όμως, η τρομοκρατία μπορεί να οδηγηθεί ως εκεί που ορίζει όχι η ίδια ,αλλά η εξουσία.
Είναι όπως στο τένις. Πας εκεί που σου ρίχνουν το μπαλάκι.
Αν η Αστυνομία διαρρεύσει πως μια τρομοκρατική οργάνωση τελείωσε, έσβησε, είναι σχεδόν σίγουρο πως θα κάνει κάποιο χτύπημα για να το διαψεύσει.
Και υπάρχουν πολλοί που μπορεί να έχουν ανάγκη από ένα χτύπημα.
Την περίοδο αντιλαϊκών νομοσχεδίων, εκλογών ή οτιδήποτε άλλο.
Τα οπλοστάσια που έχουν όλες οι τρομοκρατικές οργανώσεις μαζί στην Ελλάδα, δεν είναι ούτε ο προσωπικός οπλισμός ενός νονού της νύχτας. Και στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί νονοί.
Αλλά η αστυνομία, η κυβέρνηση, η κοινωνία, ακόμη και η μαμά που μαγειρεύει στην χύτρα που η κόρη της έκανε βόμβα, φοβούνται την τρομοκρατία.
Αν η τρομοκρατία δεν υπήρχε ως ακραία αντίδραση στην αδικία της εξουσίας, τότε μάλλον θα την είχε εφεύρει. Και μπορεί να την έχει...
Κώστας Βαξεβάνης
Από Το Κουτί της Πανδώρας