Αυτοκίνητο: «από την κούνια στον τάφο»

Μια νέα έκθεση από το αξιοσέβαστο Environment and Forecasting Institute στη Χαιδελβέργη της Γερμανίας επανατοποθετεί το αυτοκίνητο στο επίκεντρο της διαμάχης για την μετακίνηση και αναγείρει θεμελιώδεις ερωτήσεις για μια κοινωνία που όλο και περισσότερο προσαρμόζει τον εαυτό της στο αυτοκίνητο.

Οι Γερμανοί αναλυτές παίρνουν ένα μεσαίου μεγέθους αυτοκίνητο και υποθέτουν ότι κάνει 13.000 χιλιόμετρα το χρόνο, για 10 χρόνια. Έπειτα υπολογίζουν της οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις του και τις επιπτώσεις στην υγεία «από την κούνια στον τάφο».

Πολύ πριν το αυτοκίνητο εμφανιστεί στην αίθουσα επίδειξης, βρίσκουν ότι έχει παράγει σημαντική ζημιά στα οικοσυστήματα στον αέρα, στο νερό και τη γη. Κάθε αμάξι που παράγεται στη Γερμανία (όπου τα περιβαλλοντικά πρότυπα είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο) παράγει 25 τόνους βιομηχανικά απόβλητα και 422 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένου αέρα στην εξόρυξη των πρώτων υλών μόνο, λένε οι ερευνητές στη Χαιδελβέργη.

Η μεταφορά αυτών των πρώτων υλών στη Γερμανία και μέσα στη χώρα σε εργοστάσια παράγει επιπλέον 425 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένο αέρα, και 12 λίτρα αργού πετρελαίου στους ωκεανούς του κόσμου (για κάθε αυτοκίνητο). Η παραγωγή του αυτοκινήτου καθ’ αυτό προσθέτει επιπλέον 1,5 τόνο βιομηχανικά απόβλητα κα 75 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένου αέρα.

Οι υπολογισμοί για τις επιπτώσεις του αυτοκινήτου εν χρήσει κάνουν την γενναιόδωρη υπόθεση ότι το αυτοκίνητο έχει έναν τριπλό καταλύτη και χρησιμοποιεί 10 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης για 100χλμ.

Στα 10 χρόνια, οι ερευνητές της Χαιδελβέργης πιστεύουν ότι ένα αυτοκίνητο θα παραγάγει:

* 43.3 τόνους διοξείδιο του άνθρακα

* 4.8 κιλά διοξείδιο του θείου

* 46.8 κιλά διοξείδιο του αζώτου

* 325 κιλά μονοξείδιο του άνθρακα

* 36 κιλά υδρογονανθράκων

Κάθε αυτοκίνητο επιπλέον είναι υπεύθυνο για 1,016 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένου αέρα και έναν αριθμό προϊόντων τριβής από λάστιχα, φρένα και οδόστρωμα:

* 17,5 κιλά υποπροϊόντων τριβής από το οδόστρωμα

* 750 γραμμάρια υποπροϊόντων τριβής από λάστιχα

* 150 γραμμάρια υποπροϊόντων τριβής από τακάκια

Κάθε αυτοκίνητο επίσης μολύνει το έδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα και αυτό υπολογίστηκε για πετρέλαιο, κάδμιο, χρώμιο, μόλυβδο, χαλκό και ψευδάργυρο. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις συνεχίζονται και μετά το τέλος της χρήσιμης ζωής του αυτοκινήτου. Η απόρριψη του οχήματος παράγει επιπλέον 102 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένο αέρα και ποσότητες από PCB και υδρογονανθράκες.

Το σύνολο αυτών των διαφορετικών στάδιων του κύκλου ζωής παράγει μερικές προβλέψεις του αντίτιμου που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι κοινωνίες αν γίνουν εξαρτημένες από το αυτοκίνητο. Συνολικά, κάθε αυτοκίνητο, λένε οι Γερμανοί, παράγει 26.5 τόνους απόβλητα που προστίθενται στα ήδη τεράστια προβλήματα απόρριψης και διαχείρισης τόπων αποκομιδής που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα μέρη.

Ενώ αυτές οι λεπτομέρειες είναι εντυπωσιακές (και απουσιάζουν παντελώς από τους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς των αυτοκινητοβιομηχανιών και των οργανώσεων των οδηγών) δεν είναι ακόμη πλήρης. Μερικές από τις πιο αναπάντεχες αποκαλύψεις βρίσκονται στην ευρύτερη ανάλυση των ερευνητών για το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος.

Η Γερμανία υποφέρει από εκτενή ζημιά στα δάση που αποδίδεται στην όξινη βροχή και τις εκπομπές ρύπων από τις εξατμίσεις των οχημάτων. Οι ερευνητές της Χαιδελβέργης υπολογίζουν ότι κάθε αυτοκίνητο στη διάρκεια ζωής του είναι υπεύθυνο για 3 νεκρά δέντρα και 30 «άρρωστα» δέντρα…

Οι ερευνητές της Χαιδελβέργης λένε ότι κατά τη διάρκεια της ζωής του, κάθε αυτοκίνητο είναι υπεύθυνο για 820 ώρες ζωής χαμένες λόγω θανατηφόρων ατυχημάτων και 2,800 ώρες ζωής τραυματισμένης από τροχαία. Στατιστικά, υποδεικνύουν ότι ένας στους εκατό θα σκοτωθεί από τροχαίο και δύο στους τρεις θα τραυματιστούν. Μεταφρασμένο σε αριθμούς αυτοκινήτων, αυτό σημαίνει:

* Κάθε 450 αμάξια είναι υπεύθυνα για ένα θάνατο

* Κάθε 100 αμάξια είναι υπεύθυνα για έναν ανάπηρο

* Κάθε 7 αμάξια είναι υπεύθυνα για έναν τραυματισμένο

Και σε στατιστικές παραγωγής:

* Κάθε 50 λεπτά ένα νέο αυτοκίνητο παράγεται που θα σκοτώσει κάποιον

* Κάθε 50 δευτερόλεπτα ένα νέο αυτοκίνητο παράγεται που θα τραυματίσει κάποιον

Δεδομένα χρήσης γης επίσης μπαίνουν στην εξίσωση για να δείξουν ότι τα αυτοκίνητα της Γερμανίας, αν κάποιος συνυπολογίσει της απαιτήσεις για οδήγηση και παρκάρισμα σφετερίζονται 3,700 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης -60% περισσότερα από ότι προορίζονται για στέγαση. Κάθε γερμανικό αυτοκίνητο είναι υπεύθυνο για 200 τετραγωνικά μέτρα άσφαλτο και τσιμέντο.

Ο συνολικός αντίκτυπος του αυτοκινήτου σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής του επίσης παράγει ένα προσδιορίσιμο οικονομικό κόστος. Οι ερευνητές της Χαιδελβέργης το εκτιμούν στα 6,000 DM το χρόνο για κάθε αμάξι (περίπου 3,900 ευρώ) και καλύπτει τα εξωτερικό κόστος όλων των μορφών ρύπανσης, τα ατυχήματα και την ηχορύπανση αφού ληφθεί υπόψιν ο φόρος εισοδήματος (Σημ. Μετ.: αυτό το οικονομικό κόστος δηλαδή είναι χρήματα που δεν πληρώνει ο κάτοχος αλλά κάποιος άλλος). Αυτό είναι μια επιχορήγηση από το κράτος ισοδύναμη με το να δίνει για κάθε χρήστη αυτοκινήτου μια δωρεάν κάρτα απεριορίστων διαδρομών για τη δημόσια συγκοινωνία, ένα καινούργιο ποδήλατο κάθε 5 χρόνια και 15,000 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών ταξιδιών πρώτης θέσης.

Το αυτοκίνητο έτσι αποκαλύπτεται ως μία περιβαλλοντική, δημοσιονομική και κοινωνική καταστροφή που δεν θα περνούσε κανένα τεστ αξίας προς κόστος. Ακόμα πιο σημαντικό, το αυτοκίνητο πρέπει να γίνει ορατό ως μια καταστροφή από μόνο του. Είναι η ιδιοκτησία όσο και η χρήση που είναι το πρόβλημα με το αυτοκίνητο και ένα αυτοκίνητο που χρησιμοποιείται λογικά (αν αυτό είναι δυνατό) ακόμα αποτελεί ένα πρόβλημα ενέργειας, ρύπανσης, χώρου και απορριμμάτων. Το αποτέλεσμα του ισολογισμού είναι τεράστια κοινωνικά ελλείμματα και αντίτιμα και μια εικασία ότι θα συνεχίσουμε να πληρώνουμε το λογαριασμό.

Reference: Oeko-bilanz eines autolebens. Umwelt-und Prognose-

Institut Heidelberg. Landstrasse 118a, D69121, Heidelberg,

Germany. John Whitelegg is head of the Geography Department at

Lancaster University and director of the Environmental Research

Unit, Lancaster University. (Oct 93)

John Whitelegg, Eco-Logica Ltd., Transport and Environment

Consultancy, 713 Cameron House, White Cross, Lancaster, LA1 4XQ

(0524) 842655, Fax: 0524-842678.

Από την Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας