«Πνίγει» το μονοξείδιο του άνθρακα το κέντρο του Βόλου

Υψηλές συγκεντρώσεις σε Αγ. Νικόλαο, Μεταμόρφωση, Επτά Πλατάνια, σύμφωνα με έρευνα του τμήματος Χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Στην χαρτογράφηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης του Βόλου προχώρησαν ερευνητές του τμήματος Χωροταξίας

Οι ερευνητές (Γ. Φώτης και Σ. Μαργαρίτης) ανέλυσαν τις συγκεντρώσεις μονοξειδίου του άνθρακα, κατέγραψαν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και προχώρησαν στη χωροθέτηση τριών σταθμών μέτρησης, αφού υπολόγισαν ένα σταθμισμένο δείκτη ρύπανσης και πληθυσμού.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση στη πόλη θεωρείται συνισταμένη των εκπομπών αερίων που προέρχονται από τη βιομηχανία, την κυκλοφορία των οχημάτων και την κεντρική θέρμανση.

Τα στοιχεία από τις συγκεντρώσεις του μονοξειδίου του άνθρακα προήλθαν από ένα φορητό αναλυτή, αλλά και με βάση τις μετρήσεις του σταθμού της ΔΕΥΑΜΒ.

Οι μετρήσεις από τους μελετητές πραγματοποιήθηκαν από τις 27 Ιουλίου έως τις 27 Αυγούστου και μετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις του μονοξειδίου του άνθρακα σε 30 διαφορετικά σημεία της πόλης του Βόλου σε 11ωρη βάση και συγκεκριμένα από τις 9 το πρωί μέχρι και τις 8 το βράδυ.

Με βάση την ώρα, αύξηση των τιμών παρατηρείται το πρωί και το μεσημέρι (από τις 7 έως τις 3) με κορύφωση στις 11 το πρωί και στις 2 το μεσημέρι. Τις απογευματινές ώρες τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα ακολουθούν και πάλι ανοδική πορεία φτάνοντας αυτά της μεσημεριανής ζώνης.

Τα επίπεδα των συγκεντρώσεων εμφανίζουν αυξητικές τάσεις στο κέντρο της πόλης. Παρατηρήθηκε ότι επίπεδα άνω του 1.90 εμφανίζονται στη περιοχή του Αγίου Νικολάου, της Μεταμόρφωσης και ενός κομματιού στην περιοχή των Επτά Πλατανίων. Οι ερευνητές αποδίδουν τα αποτελέσματα αυτά στο γεγονός ότι το συγκεκριμένο κομμάτι της πόλης περιλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό των υπηρεσιών και των δημοσίων χρήσεων και παράλληλα διατρέχεται από τους βασικούς οδικούς άξονες της πόλης (Κ. Καρτάλη, Ιωλκού, Ιάσονος, Δημητριάδος, 2ας Νοεμβρίου και Γρ. Λαμπράκη).

Έτσι είναι αναμενόμενο να εμφανίζεται αυξημένη ροή τόσο σε επίπεδο ανθρώπων, όσο και οχημάτων. Λεπτομερέστερες παρατηρήσεις ως προς τα επίπεδα συγκέντρωσης μονοξειδίου του άνθρακα σε αυτή τη ζώνη για το όριο υπέρβασης των 1.93 αποδεικνύουν ότι τη μεγαλύτερη πιθανότητα υπέρβασης της συγκεκριμένης τιμής εμφανίζει η Ιάσονος.

Ο δρόμος αυτός δεν επηρεάζεται μόνο από τον αυξημένο φόρτο των οχημάτων που δέχεται, αλλά και το λεγόμενο φαινόμενο της αστικής χαράδρας (εναλλαγή ψηλών και χαμηλών κτιρίων), που ευνοεί τις υψηλές συγκεντρώσεις των ρύπων κυρίως λόγω του εγκλωβισμού τους.

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των μελετητών τα συνολικά επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα επηρεάζονται από τις διακυμάνσεις του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων κατά την διάρκεια της εβδομάδας, αφού τα απογεύματα των μη εργάσιμων ημερών παρατηρήθηκαν χαμηλότερες συγκεντρώσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες εργάσιμες ημέρες.

Αναφορικά με τις συνοικίες που παρουσιάζεται το μεγαλύτερο φόρτο ρύπων (Αγίου Νικολάου, Μεταμόρφωσης, Επτά Πλατανίων) το πρόβλημα σχετίζεται άμεσα με τις υφιστάμενες χρήσεις τριτογενούς χαρακτήρα (υπηρεσίες), τον υψηλό συντελεστή δόμησης (2.70 και 2.40), όπως επίσης και με το μικρό πλάτος των δρόμων.

Τη μεγαλύτερη πιθανότητα υπέρβασης του ορίου των 1.93 μικρογραμμαρίων ανά κυβικό μέτρο αέρα παρουσιάζει η Ιάσονος, ενώ τα επίπεδα ρύπανσης από 1.63 έως 2.46 μικρογραμμάρια ανά κυβικό κατανέμονται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη γεωγραφική επιφάνεια ανάμεσα στην Αναλήψεως και την Αργοναυτών.

Οι χαμηλότερες συγκεντρώσεις παρατηρήθηκαν στις περιοχές προς τα βόρεια και βορειοανατολικά της πόλης, με «καθαρότερες» αυτές της Νέας Δημητριάδας, του Καραγάτς και γενικότερα σε όλες τις συνοικίες πάνω από την Γιάννη Δήμου. Στο γεγονός αυτό συμβάλλει βέβαια και η γενικότερη μορφολογία της περιοχής.

Στο στάδιο της χωροθέτησης τα αποτελέσματα του δείκτη ρύπανσης-πληθυσμού απέδειξαν πως το βάρος στη καταγραφή των επιπέδων ρύπανσης δεν προσανατολίζεται τόσο στο κεντρικό τμήμα της πόλης, όπου παρατηρήθηκαν οι υψηλότερες συγκεντρώσεις, αλλά είναι μετατοπισμένο προς την περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου και κοντά στον Περιφερειακό.

Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η καλύτερη δειγματοληψία από τις αρμόδιες υπηρεσίες μπορεί να γίνει με την παρουσία τριών σταθμών μέτρησης της ρύπανσης στο Βόλο.

Για την εξεύρεση των καλύτερων λύσεων υπήρξαν τρία σενάρια. Το πρώτο δεν αλλάζει κάτι και απλά λέει ότι μπορεί να αποτυπωθεί η υφιστάμενη κατάσταση με τους δύο υπάρχοντες σταθμούς. Το δεύτερο ορίζει τη δημιουργία ενός ακόμα σταθμού και το τρίτο προτείνει τρεις νέες θέσεις σταθμών με βάση το σταθμισμένο δείκτη ρύπανσης-πληθυσμού.

Η έρευνα που έγινε αποδεικνύει ότι το τελευταίο σενάριο είναι και το καλύτερο. Έτσι οι νέες θέσεις που προτείνονται βρίσκονται κοντά στη Παγασών μεταξύ των οδών Κωνσταντά και Ανθίμου Γαζή. Κοντά στη Κασσαβέτη μεταξύ της Κωνσταντά και της Ρήγα Φεραίου και η τρίτη κοντά στην Ιωλκού μεταξύ των οδών Χαϊδαρίου και Κενταύρων πάνω από τον Περιφερειακό.

Οι επιπτώσεις του μονοξειδίου του άνθρακα

Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι άοσμο και άχρωμο αέριο και εκπέμπεται από τις εξατμίσεις των μηχανών των αυτοκινήτων και από κάθε είδος μηχανές, όταν συντελείται ατελής καύση της καύσιμης ύλης.

Κύριες πηγές του είναι τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα και υψηλές συγκεντρώσεις του μπορούν να βρεθούν σε κλειστά μέρη, όπως χώροι στάθμευσης (γκαράζ), ελλιπώς αεριζόμενες υπόγειες διαβάσεις, ή κατά μήκος των δρόμων, σε περιόδους κυκλοφοριακής αιχμής.

Το μονοξείδιο του άνθρακα μειώνει την ικανότητα του αίματος να μεταφέρει οξυγόνο, σε βασικούς ιστούς του οργανισμού, επιδρώντας κυρίως στο καρδιοαγγειακό και νευρικό σύστημα. Χαμηλές συγκεντρώσεις του επηρεάζουν, δυσμενώς, άτομα με καρδιακά προβλήματα και μειώνουν τις σωματικές επιδόσεις νεαρών και υγιών ατόμων.

Υψηλότερες συγκεντρώσεις προκαλούν συμπτώματα όπως ζαλάδα, πονοκέφαλο, και κόπωση.

Γιώργος Στεργίου

Από την εφημερίδα Νέος Τύπος