Ερευνα για την εφηβική βία στην Ελλάδα πραγματοποίησαν οι διδάσκοντες στο ΤΕΙ Λάρισας και στο Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων κ.κ. Αικατερίνη Αραβανή, Αρετή Μακρή και Χρήστος Αραβανής, που αναδεικνύει πως τα παιδιά σε ποσοστό σχεδόν 60% ξεσπούν με λεκτική βία και μπλέκονται σε καυγάδες κι αυτό εξαιτίας των πιέσεων που δέχονται από το σχολείο ή και από συμμαθητές τους.
Η βία στην παιδική και εφηβική ηλικία έχει δύο πρόσωπα, αυτή που υφίστανται από τους μεγαλύτερους ως σωματική κακοποίηση, αλλά και αυτή που εκδηλώνουν οι ίδιοι ως εφηβική παραβατικότητα ή εγκληματικότητα, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Μάλιστα η εκδήλωσή της γίνεται τόσο μέσα στην οικογένεια, όσο και στο σχολείο και στη γειτονιά, και οδηγεί συνήθως στο φόβο της καταγγελίας από το μέρος των παιδιών.
Οι επιστήμονες του ΤΕΙ Λάρισας, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, κατέληξαν πως τα περιστατικά βίας στα ελληνικά σχολεία εμφανίζονται με τη μορφή του σχολικού εκφοβισμού, ο οποίος περιλαμβάνει τη λεκτική, τη σωματική και την ψυχολογική παρενόχληση, με το βανδαλισμό και με κλοπές.
Η σχολική βία, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, είναι μια μορφή κοινωνικού ελλείμματος που αντανακλά την κοινωνική ανισότητα, τον αποκλεισμό και τη ματαίωση των ατομικών προσδοκιών.
Εκτός των άλλων συσχετίζεται άμεσα με την εγκληματικότητα στην ευρύτερη κοινωνία και είναι δείκτης της ανοχής της.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Σύμφωνα λοιπόν με στα στοιχεία τα οποία λήφθηκαν από δείγμα πάνω από 7.000 μαθητές σε όλη τη χώρα, το 60% των μαθητών χρησιμοποιεί λεκτική βία και μπλέκει σε καυγάδες, το 28% περίπου κλέβει αντικείμενα από συμμαθητές τους, το 17% περίπου των παιδιών κλέβει αντικείμενα από το σχολείο, ένα 15% κάνει βανδαλισμούς, ένα 10% των μαθητών κλέβει αντικείμενα από τους εκπαιδευτικούς και ένα 5% εμπλέκεται σε εμπρησμούς.
Οι έρευνες έδειξαν ότι οι μαθητές οδηγούνται σε βίαιη συμπεριφορά επειδή καταπιέζονται, επειδή θεωρούν ότι τους προσβάλλουν οι καθηγητές τους κι επειδή παρασύρονται από άλλους.
Παράλληλα οι διαταραγμένες ενδοοικογενειακές σχέσεις οδηγούς τους νέους να εντάσσονται σε συμμορίες. Οι περισσότεροι ισχυρίζονται ότι εντάσσονται για να «προστατεύσουν τη γειτονιά από άλλες συμμορίες», αλλά και γιατί «τους αρέσει το κλίμα». Άλλοι «μπλέκουν» από ιδεολογία κι άλλοι για να τρομάξουν οι υπόλοιποι συμμαθητές τους.
Σημαντικό όμως είναι το στοιχείο σε σχέση με τα παιδιά άλλων εθνοτήτων, καθώς οι έρευνες επισημαίνουν πως η ραγδαία αύξηση των αλλοδαπών μαθητών επηρεάζουν σε πολύ μικρό ποσοστό του μαθητές, αφού 3 στους 4 έχουν φίλους άλλης εθνότητας. Το γεγονός αυτό καταρρίπτει τις θεωρίες περί ξενοφοβίας και ρατσισμού στο χώρο του σχολείου, μιας και η ένταξη των αλλοδαπών είναι πολύ ομαλή και οι γηγενείς μαθητές έχουν κατανοήσει την προσφορά των αλλοδαπών.
Από την πλευρά τους οι εκπαιδευτικοί δηλώνουν πως η εφηβική επιθετικότητα εκφράζεται όχι μόνο προς τους συμμαθητές τους, κατά 60%, αλλά και προς τους ίδιους και μάλιστα σε ποσοστό 30%. Ενώ η επιθετικότητα προς τους εξωσχολικούς ανέρχεται σε ποσοστό 10%.
Προτάσεις μαθητών για την εξάλειψη της βίας
Οι επιστήμονες εκτός από την έρευνά τους για τις αιτίες που προκαλούν τη βία στους μαθητές, ρώτησαν τους ίδιους για τις προτάσεις τους για τη μείωσή της.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών θέλει έναν οικογενειακό έλεγχο, πνευματική καλλιέργεια, ενώ απάντησαν πως και η ανάπτυξη των ενδιαφερόντων αλλά και η παρουσία ψυχολόγου στο σχολείο θα βοηθούσε πολύ τα παιδιά και θα υπήρχε μείωση της βίας. Τελευταία επιλογή των μαθητών είναι η εμπλοκή της αστυνομίας και η διαφυγή προς την εκκλησία.
Οι μαθητές σύμφωνα με τους επιστήμονες αφ’ ενός διερευνώνται σαν θύματα, αφού έχουν υποστεί πράξεις βίας από τους συμμαθητές τους και, αφετέρου, σαν θύτες, ομολογώντας ότι διέπραξαν πράξεις βίας σε βάρος των συμμαθητών ή των καθηγητών τους.
Τέλος, οι ερευνητές επισημαίνουν πως συνεκτιμώντας και τις κοινωνικοοικονομικές και ψυχολογικές παραμέτρους υπάρχουν οι δυνατότητες για μια αποτελεσματική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων.
Η βία στην παιδική και εφηβική ηλικία έχει δύο πρόσωπα, αυτή που υφίστανται από τους μεγαλύτερους ως σωματική κακοποίηση, αλλά και αυτή που εκδηλώνουν οι ίδιοι ως εφηβική παραβατικότητα ή εγκληματικότητα, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Μάλιστα η εκδήλωσή της γίνεται τόσο μέσα στην οικογένεια, όσο και στο σχολείο και στη γειτονιά, και οδηγεί συνήθως στο φόβο της καταγγελίας από το μέρος των παιδιών.
Οι επιστήμονες του ΤΕΙ Λάρισας, λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, κατέληξαν πως τα περιστατικά βίας στα ελληνικά σχολεία εμφανίζονται με τη μορφή του σχολικού εκφοβισμού, ο οποίος περιλαμβάνει τη λεκτική, τη σωματική και την ψυχολογική παρενόχληση, με το βανδαλισμό και με κλοπές.
Η σχολική βία, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, είναι μια μορφή κοινωνικού ελλείμματος που αντανακλά την κοινωνική ανισότητα, τον αποκλεισμό και τη ματαίωση των ατομικών προσδοκιών.
Εκτός των άλλων συσχετίζεται άμεσα με την εγκληματικότητα στην ευρύτερη κοινωνία και είναι δείκτης της ανοχής της.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Σύμφωνα λοιπόν με στα στοιχεία τα οποία λήφθηκαν από δείγμα πάνω από 7.000 μαθητές σε όλη τη χώρα, το 60% των μαθητών χρησιμοποιεί λεκτική βία και μπλέκει σε καυγάδες, το 28% περίπου κλέβει αντικείμενα από συμμαθητές τους, το 17% περίπου των παιδιών κλέβει αντικείμενα από το σχολείο, ένα 15% κάνει βανδαλισμούς, ένα 10% των μαθητών κλέβει αντικείμενα από τους εκπαιδευτικούς και ένα 5% εμπλέκεται σε εμπρησμούς.
Οι έρευνες έδειξαν ότι οι μαθητές οδηγούνται σε βίαιη συμπεριφορά επειδή καταπιέζονται, επειδή θεωρούν ότι τους προσβάλλουν οι καθηγητές τους κι επειδή παρασύρονται από άλλους.
Παράλληλα οι διαταραγμένες ενδοοικογενειακές σχέσεις οδηγούς τους νέους να εντάσσονται σε συμμορίες. Οι περισσότεροι ισχυρίζονται ότι εντάσσονται για να «προστατεύσουν τη γειτονιά από άλλες συμμορίες», αλλά και γιατί «τους αρέσει το κλίμα». Άλλοι «μπλέκουν» από ιδεολογία κι άλλοι για να τρομάξουν οι υπόλοιποι συμμαθητές τους.
Σημαντικό όμως είναι το στοιχείο σε σχέση με τα παιδιά άλλων εθνοτήτων, καθώς οι έρευνες επισημαίνουν πως η ραγδαία αύξηση των αλλοδαπών μαθητών επηρεάζουν σε πολύ μικρό ποσοστό του μαθητές, αφού 3 στους 4 έχουν φίλους άλλης εθνότητας. Το γεγονός αυτό καταρρίπτει τις θεωρίες περί ξενοφοβίας και ρατσισμού στο χώρο του σχολείου, μιας και η ένταξη των αλλοδαπών είναι πολύ ομαλή και οι γηγενείς μαθητές έχουν κατανοήσει την προσφορά των αλλοδαπών.
Από την πλευρά τους οι εκπαιδευτικοί δηλώνουν πως η εφηβική επιθετικότητα εκφράζεται όχι μόνο προς τους συμμαθητές τους, κατά 60%, αλλά και προς τους ίδιους και μάλιστα σε ποσοστό 30%. Ενώ η επιθετικότητα προς τους εξωσχολικούς ανέρχεται σε ποσοστό 10%.
Προτάσεις μαθητών για την εξάλειψη της βίας
Οι επιστήμονες εκτός από την έρευνά τους για τις αιτίες που προκαλούν τη βία στους μαθητές, ρώτησαν τους ίδιους για τις προτάσεις τους για τη μείωσή της.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών θέλει έναν οικογενειακό έλεγχο, πνευματική καλλιέργεια, ενώ απάντησαν πως και η ανάπτυξη των ενδιαφερόντων αλλά και η παρουσία ψυχολόγου στο σχολείο θα βοηθούσε πολύ τα παιδιά και θα υπήρχε μείωση της βίας. Τελευταία επιλογή των μαθητών είναι η εμπλοκή της αστυνομίας και η διαφυγή προς την εκκλησία.
Οι μαθητές σύμφωνα με τους επιστήμονες αφ’ ενός διερευνώνται σαν θύματα, αφού έχουν υποστεί πράξεις βίας από τους συμμαθητές τους και, αφετέρου, σαν θύτες, ομολογώντας ότι διέπραξαν πράξεις βίας σε βάρος των συμμαθητών ή των καθηγητών τους.
Τέλος, οι ερευνητές επισημαίνουν πως συνεκτιμώντας και τις κοινωνικοοικονομικές και ψυχολογικές παραμέτρους υπάρχουν οι δυνατότητες για μια αποτελεσματική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων.
Δήμητρα Παλαιοδημοπούλου
Από την εφημερίδα Ταχυδρόμος
.jpg)
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου